Kategoria: ZABAWY

24 lutego 2020 przez Pani Monia 0 Uwagi

Dobroczynność w przedszkolu i szkole

Wierzę w świat, w którym na pytanie Komu ostatnio pomogłeś? zastanowi nas czy wymieniać beneficjentów w porządku alfabetycznym czy chronologicznie. Każdy z nas niejednokrotnie potrzebował pomocy. Każdy z nas pomagał. Kiedy w życiu naszym lub naszej rodziny pojawia się tragedia, często potrzebujemy wsparcia mierzonego w milionach złotych i setkach tysięcy pomocnych dłoni. Czy jest miejsce na dobroczynność w przedszkolu i szkole? Wierzę, że tak! I wiem, że nauczyciele mogą w tym kierunku zrobić więcej niż im się wydaje.

(więcej…)

20 stycznia 2020 przez Pani Monia 3 Uwagi

Jak nauczyć dziecko czytać?

Wielu nauczycieli przedszkola i rodziców zastanawia się jak nauczyć dziecko czytać. Możemy wyróżnić kilka typów takich dorosłych. Są wśród nich ci, którzy uważają, że należy zostawić sprawę szkole albo przynajmniej zaczekać do momentu aż dziecko osiągnie wiek szkolny. Są tacy, którzy eksperymentują i są przekonani, że można zrobić to na czuja. Jest też grupa z drugiego krańca osi – wierni wyznawcy jedynej słusznej metody nauki czytania. Ci odezwą się najszybciej. Kto ma racje? Pewnie, jak w każdej dziedzinie, prawda leży po środku. A więc jak nauczyć dziecko czytać? Odpowiadam poniżej, dzieląc się wieloletnim doświadczeniem w pracy z zerówką.

 

Jak uczyć dzieci czytać?

 Potrzebujesz dziecko!

To brzmi absurdalnie, wiem. Ale ten drobny żart pokazuje, że już na tym etapie powinniśmy posilić się o drobną refleksję. Potrzebujemy dziecka, ale to dziecko musi być na odpowiednim etapie. I wcale nie chodzi mi o wiek metrykalny! Niejednokrotnie wpadamy w pułapkę porównań, z których wynika, że skoro pięcioletni syn Kasi zna już wszystkie litery, to nasz siedmioletni Franek musi koniecznie od zaraz czytać płynnie zdaniami. Wtedy zaczyna się rodzicielska panika i ta (jakże nieprawdziwa) myśl, że z naszym dzieckiem jest coś nie tak.

A więc rodzicu, nauczycielu, weź głęboki oddech!

Fakty i mity na temat nauki czytania

  • Nauka czytania to nie jest jedynie znajomość liter – zauważ, dziecko zna literę A, zna literę L, odczytuje L-A-L-A, a zapytane, co przeczytała odpowiada – Domek? Zajrzyj tutaj.
  • Dziecko, by czytać powinno potrafić powiedzieć: jaką głoskę słyszy na początku, końcu i w środku wyrazu o prostej budowie fonetycznej
  • Jeśli rozwój dziecka przebiegał z opóźnieniem (późniejsze raczkowanie, siadanie, pierwsze słowo) – gotowość do nauki czytania także może być opóźniona
  • To nieprawda, że dziecko w zerówce musi czytać zdaniami
  • To nieprawda, że dziecko w przedszkolu jest zbyt małe, by uczyć się czytać

Wiek metrykalny to naprawdę tylko wycinek rozwojowych możliwości dziecka.

Od czego zacząć w nauce czytania?

Baw się, aktywizuj słuch. Na przykład tak: klik.

Analiza i synteza sylabowa

To ważne, by przed rozpoczęciem nauki czytania dziecko opanowało umiejętność analizy i syntezy sylabowej, czyli potrafiło podzielić na sylaby wyrazy, np. pa-ra-so-le i powiedzieć co słyszy, gdy podajemy wyraz z podziałem na sylaby, np. he-li-kop-ter.

  • Obrazki i packa na muchy – gra dla kilku osób. Przygotuj obrazki i packi na muchy. Prowadzący podaje nazwę przedmiotu z obrazka dzieląc na sylaby, a zadaniem dzieci jest jak najszybciej pacnąć odpowiednią ilustrację.
  • Cyfry. Pokaż dziecku cyfrę lub kartkę z odpowiednią liczbą kropek. Zadaniem dziecka jest wymyślić słowo, które ma tyle sylab.
  • Pierwsza sylaba – zabawa z piłką. Podaj do dziecka piłkę i powiedz pierwszą sylabę, np. ko – …? Zadaniem dziecka jest dokończyć słowo.
  • Sylabowe klocki duplo. Weź klocki i papierową taśmę – naklej na nie i zapisz sylaby. Poproś dziecko, aby z klockowych sylab tworzyło wyrazy.
  • Jakiej sylaby brakuje? Mówimy słowo pomijając jedną sylabę, zadaniem dziecka jest wypowiedzieć brakujący element, np. pa-___-sol.

Kurs dla rodziców i nauczycieli

Nauka czytania potrafi przysparzać nam trudności! Wymaga wiedzy, choć wcale nie wymaga elementarza to nauki czytania sylabowego. Jeśli chcesz wiedzieć jak uczyć dzieci literek, co zrobić kiedy dziecko odwraca litery, jak uczyć czytania sylabowego, czym jest metoda globalna nauki czytania i … wiele więcej! Sprawdź mój kurs!

Gdy dziecko "nie słyszy" liter

Ja nauczyć dziecko czytać? Intuicja podpowiada wiele, ale czasem świat liter wprowadza nas w błąd. Przeczytaj uważnie, unikaj błędów, stosuj wskazówki:

  • Głoskowanie to podział wyrazu na głoski, nie litery! W wyrazie “skrzynka” mamy głoski: s, k, sz, y, n, k, a, a w wyrazie wąż ostatnią głoską jest sz. Jak zbudowany jest wyraz  pies?  – słyszymy p, j, e, s. To ważne, by takich odpowiedzi oczekiwać od dziecka. Na tym etapie możemy powiedzieć mu, że niektóre wyrazy piszemy zupełnie inaczej niż słyszymy.
  • Najłatwiej wyróżnić samogłoskę w nagłosie, czyli na początku wyrazu. Zaczynaj ćwiczenia od wyrazów, które rozpoczynają się samogłoską: aparat, Ola, igła, ekierka, oko, ucho, itp.
  • Troszkę trudniej wyróżnić spółgłoskę szczelinową, czyli taką, którą możesz przeciągnąć: sssmok, ssserce, zzzegar, ffflaga, wwwaga. Spółgłoski, które są pomocne to s, z, f, w, sz, ż, h, j, l, r – nie każda z nich jest szczelinowa, ale zadziałają na tej samej zasadzie wydłużone.
  • Jeszcze trudniej wyróżnić głoskę na końcu wyrazu (znów: łatwiej zacząć od tych, które można wydłużyć), a najtrudniej – wewnątrz.
  • Analiza i synteza głosek są ważne dla nauki czytania (a dalej: pisania) : analiza, czyli podział (lala -> l, a, l, a), synteza – łączenie głosek w słowo (sz, k, o, ł, a -> szkoła). Jeśli wiesz, że dziecko nie opanowało tej umiejętności, choćby do czytania zaprosił je sam prezydent – to dziecko nie odniesie jeszcze sukcesu.
  • Zaczynaj od wyrazów od prostej budowie, gdzie spółgłoski przeplatają się z samogłoskami, a nie występują w grupach. Sala to proste słowo (s, a, l, a), skala już trudny. A parasol, choć długi, zbudowany naprzemiennie i przydatny do ćwiczeń

100 kart do czytania sylabowegoJak uczyć dziecko czytać? Zaczynamy!

Oto ta właściwa część. Co musisz wiedzieć?

  • przepis na sukces, który tutaj zamieszczam to propozycja, którą praktykują od lat- nie jest to wiernie odtworzona żadna z metod, choć to, o czym przeczytasz, najbliższe jest metodzie sylabowej, jednak jest ona bogatsza o wiele elementów z mojej praktyki z dziećmi
  • to propozycja, matryca, którą trzeba skonfrontować z możliwościami dziecka
  • jeśli pokazujesz literę – nazywaj ją jak głoskę. Z to z, a nie zet. Y to y, a nie igrek. F to f, a nie ef. Wymawiaj głoskę szybko, nie wydłużaj jej. M to m, a nie myyy.
  • Czy prezentować dziecko ą, ę, sz, cz, ch, ó ? Mówi się, że nie, że to nie ten etap. Ale ilekroć starałam się zachować w sekrecie dwuznaki, tylekroć dziecko odkrywało je z pomocą rodzica. Przemyślałam tą kwestię i uważam tak: ś, ź, ć, dź są trudne, bo ciężko kilkulatkowi rozróżnić je słuchowo od si, zi, ci i dzi. Ó i u, ch i h, ż i rz – to ortografia, to także nie ta chwila. Ą i ę mają swoje lepsze i gorsze chwile, czasem są lepiej, czasem gorzej słyszane, ale przeważnie dziecko nie jest w stanie ich wyróżnić. ALE – dobijam do sedna – sz i cz, to zawsze sz i cz (czasem ż słyszymy jako sz, więc bądźmy ostrożni 🙂 . I te głoski dzieci chętnie piszą i czytają już we wczesnych etapach nauki czytania, w naszym szeleszczącym języku często są dziecku potrzebne. Jeśli jednak sięgniecie do literatury, szybko przekonacie się, że żaden metodyk jeszcze na papierze nie stwierdził tak, jak ja. Niemniej, dzielę się swoimi wnioskami, a decyzję pozostawiam Wam. Potraktowałabym to jako ewentualność.

Rola zabawy w nauce czytania

Absolutnie nigdy nie wpadnij na pomysł, by zmuszać dziecko do nauki czytania. Nie ma lepszej drogi do tego, by z czynności, która jest przywilejem i wspaniałą możliwością poznawania świata – uczynić katorgę. Nie zabijajmy dziecięcej pasji i entuzjazmu do poznawania świata. Poczekajmy na moment, gdy zainteresowanie literami pojawi się samoistnie w wyniku zabaw, oglądania książeczek, wspólnego czytania.

Zainteresuje Cię także to: klik.

Baw się, to ważne! Oferuj ciekawe materiały: piękne książki, plansze, różnorodne zabawy.

Aż 100 możliwości znajdziesz tutaj: 100 ZABAW DO NAUKI CZYTANIA

A 240 stron inspiracji i zabaw dołączone jest także do kursu Jak nauczyć dziecko czytać?

Wszystko to, co jest tu tak sucho przedstawione, zamieniamy w zabawę. Poniżej podpowiem jak, tu przedstawiam kolejność i możliwości.

  • Najpierw uczymy się samogłosek (podpowiem niżej kilka zabaw): a, e, i, o, u, y (bez ę i ą)
  • Potem poznajemy spółgłoskę, proponuję l, L Dlaczego? Z łatwością ją wydłużymy i z łatwością zbudujemy z niej wyrazy. O tym jak to zrobić opowiadam w kursie!
  • Ćwiczymy odczytywanie sylab i wiążemy ze znaczeniem la la la – tak śpiewamy piosenkę. Lu li, lu li – tak śpiewamy kołysankę.
  • Odczytujemy prościutkie wyrazy: lala, Ala, lula, Lila.
  • Tworzymy sylaby z samogłosek i spółgłosek: la, ta; lo, tole, te – itd.
  • Poznajemy w ten sam sposób kolejne spółgłoski, pamiętając aby łączyć je w sylaby z każdą samogłoską, odwracać sylaby, tworzyć nowe wyrazy z poznanych liter, tworzyć proste zdania, pytania i stopniowe króciutkie, kilkuzdaniowe opisy.

To bardzo, baaaaardzo skrócony opis! Nie przejmuje się, w kursie poświęcam aż 20 lekcji na to, by wyjaśnić Ci krok po kroku jak uczyć dziecko czytać.

Jakich ćwiczeń unikać?

By wiedzieć, jak nauczyć dziecko czytać, unikaj błędów.

  • NIE dla pisania wyrazów w odbiciu lustrzanym to nie jest dobre ćwiczenie na tym etapie. Dziecko dopiero zapamiętuje obraz litery.
  • NIE dla zmuszania do czytania wyrazów, gdy dziecko wciąż myli składowe litery lub sylaby – to nie jest dobry pomysł.
  • NIE dla czytania słów bez znaczenia. Lupsem upsem hupsem to zabawne zaklęcie. Gdy pojawi się raz, nie wyrządzi szkody – rozbawi. Ale w nauce czytania ważne jest, by to co czytamy, wiązać ze znaczeniem.
  • NIE dla nudy. Nie rób 5 ćwiczeń tego samego typu pod rząd, ani księgi tortur z elementarza. Wykorzystuj różne zabawki, materiały, kolory – rysuj, skorzystaj z zabawek, maluj, korzystaj z naczyń, narzędzi, klocków. Klej. Wycinaj. Stwórz rebus. Labirynt. Ułóż sylabowe puzzle. Rzucaj piłką do kosza. Szukaj w pokoju karteczek z sylabami i odczytuj je. Nie daj dziecku się nudzić!

Uważaj na zabawki, które uczą głupot.

Łatwe ćwiczenia do nauki czytania

Wesoło, przede wszystkim. Nie widzę powodu, by czynić z czegoś tak pięknego jak czytanie (i w przyszłości pisanie) przymus. To, że czytamy, to ewolucyjny przywilej. Doceńmy to.

  • Samochody – oklej samochody papierową taśmą i zapis na nich sylaby, których się uczycie: np. la, lo, le, li, lu, ly. Narysuj na papierze parking i oznacz miejsca parkingowe tymi samymi sylabami. Poproś dziecko, by odstawiło auta na odpowiednie miejsca parkingowe.
  • Kubki – opisz papierowe kubki sylabami, których się uczycie. Przygotuje żetony lub drewniane patyki z sylabami i poproś dziecko, aby sortowało je do odpowiedniego kubka.
  • Klocki – zapisz na klockach sylaby i poproś dziecko, aby tworzyło z nich wyrazy łącząc ze sobą klocki (np. wafle)
  • Zdjęcia – podpisz zdjęcia członków rodziny z podziałem na sylaby i poproś by dziecko ułożyło części w odpowiedniej kolejności. Podpisy są z tyłu zdjęć, więc pamiętaj by zapisać sylaby w odpowiedniej kolejności.
  • Łyżki – naklej sylaby zapisane na papierowej taśmie na łyżki i poproś dziecko, by łączyło w pary łyżki z tą samą sylabą.
  • Pałeczki do sushi – wykorzystaj pałeczki do sushi i zrób z nich flagi. Każdą flagę opisz małą sylabą (lub wyrazem, np. la, pa). Przygotuj papierowe kubki, opisz je wielkimi sylabami (LA, PA) i odwróć je do góry nogami. Poproś dziecko aby wbiło flagę w odpowiedni kubek. Możesz przygotować otwory wcześniej.
  • Ta lista może nie mieć końca. Możecie rzucać piłką do celu oznaczonego 
  • sylabą (np. wiaderko z sylabą), malować sylaby farbami, wyklejać sznurkiem, łączyć koperty z ich właścicielami (Lala, Pan robot), klucz z metką (z zapisaną sylabą) z kłódką (z sylabą). Bawcie się!

Pytania i odpowiedzi

  • Jaka kolejność liter? Oto ta, która jest pomocna: najpierw samogłoski, potem spółgłoski . Zapomnij o kolejności alfabetycznej! Kolejność musi być przemyślana tak, by jak najszybciej tworzyć znaczenia (sensowne wyrazy), zdania i nie podawać podobnych liter przy sobie, takich jak p, b, g, d.
  • Jak często wprowadzać nową literę? Jedna litera tygodniowo to wystarczające tempo.
  • Prezentując wyrazy warto zapisywać co drugą sylabę kolorem – to pomaga dziecku w czytaniu.
  • Czy uczyć równocześnie cyfr? Nie bój się ich. Dzieci wyjątkowo sprawnie radzą sobie z nauką cyfr.
  • Czy uczyć liter w kolejności alfabetycznej? Nie, nie ma po co, to w żaden sposób nie usprawnia czytania. Przyjdzie na to czas.
  • Kiedy zacząć naukę czytania? Wszystkie zabawy, szczególnie słuchowe, do których dodałam odnośnik można wprowadzać już u najmłodszych przedszkolaczków. Wiele ćwiczeń, szczególnie związanych z głoskowaniem, wymaga dojrzałości określonych struktur poznawczych i często (choć nie zawsze) przed piątym rokiem życia dziecko nie osiąga jeszcze gotowości do tego, by iść dalej. Nie lubię ram. Ale gdybym miała określić, zwykle gotowość do nauki liter pojawia się u przedszkolaków w zerówce.

Podsumowanie

Nauka czytania może być świetną zabawą! Rodzice i nauczyciele pełnią znaczącą rolę we wprowadzaniu dziecka w świat liter. Jeśli czujesz, że przyda Ci się wsparcie, polecam Ci kurs Jak uczyć dzieci czytać! 

4 listopada 2019 przez Pani Monia 0 Uwagi

Dzień Jeża w przedszkolu – materiały i inspiracje

Dzień Jeża w przedszkolu świetna okazja, by 10 listopada uświadomić najmłodszym jaką rolę w środowisku pełnią jeże, co im zagraża i jak im pomóc. Jeśli nie świętowaliście tego dnia wcześniej – zachęcam! Jeśli świętowaliście – nie rezygnujcie i zobaczcie, jak będą bawić się w tym roku nasze przedszkolaki.

(więcej…)

10 września 2019 przez Pani Monia 2 Uwagi

Dzień Kropki w przedszkolu – 15 września

Słyszeliście o Dniu Kropki? Jeśli wydaje się Wam, że to kolejne wymyślone, nowomodne i nieciekawe święto – jesteście w błędzie! Przeczytajcie dlaczego warto świętować Dzień Kropki w przedszkolu i dlaczego to doskonały moment na to, by przekonać się, że mała kropka potrafi przynieść wielkie zmiany! Będzie się działo. Koniec. I kropka!

(więcej…)

1 września 2019 przez Pani Monia 1 Komentarz

Medal na powitanie – szkoła, przedszkole i żłobek

Miło jest… kiedy jest miło! Każdy z nas zna siłę małych, miłych gestów. Z tego względu zachęcam wszystkich do powitania naszych wychowanków powitalnym medalem. Przegotowany medal na powitanie znajdziecie na stornie w trzech wersjach – dla przedszkolaka, ucznia szkolnego i dla wychowanka żłobkowego. Przy okazji załączam kilka inspiracji do tego jak umilić czas w pierwsze dni w przedszkolu.

(więcej…)

28 lipca 2019 przez Pani Monia 1 Komentarz

Kalendarz – dni specjalne w przedszkolu 2020/2021

Kalendarz przedszkolaka – dni specjalne w przedszkolu 2020/2021 to 12 stron – po jednej na każdy miesiąc. W każdym miesiącu zaznaczone zostały najważniejsze święta – typowe i nietypowe, które nie tylko pomogą zorganizować naszą pracę, ale i posłużą za inspirację do zajęć. W kalendarzu znajdzie się miejsce na urodziny przedszkolaków. Plik w dwóch wersjach – pdf (gotowy do druku) i doc, w którym możecie uzupełnić harmonogram o własne notatki, zmienić tło, dodawać i usuwać informacje (o zebraniach, zajęciach otwartych, itp.). (więcej…)

27 marca 2019 przez Pani Monia 0 Uwagi

Zaskakujące zabawy z kartami obrazkowymi

Każda z nas przez lata swojej pracy gromadziła i zawzięcie laminowała obrazki i plansze edukacyjne. To, że można dzięki nim zobrazować omawiane zagadnienie jest oczywistym rozwiązaniem. Kosztujące ogrom pracy kolorowe obrazki warto jednak wykorzystać w mniej konwencjonalny sposób, sprawiając, że dzieci staną się aktywnymi uczestnikami zajęć dydaktycznych. Zaskakujące zabawy z kartami obrazkowymi to rozwiązanie dla wszystkich nauczycieli poszukujących inspiracji na kolejne zajęcia dydaktyczne, hospitacje i zajęcia otwarte z rodzicami.

(więcej…)

13 marca 2019 przez Pani Monia 6 Uwagi

Wielkanocna gigapaka przedszkolaka

Wielkanocna gigapaka przedszkolaka to zestaw 22 stron pomocy dydaktycznych, które urozmaicą zajęcia w czasie okołowielkanocnym. W zestawie znajdują się karty obrazkowe, puzzle literowe i cyfrowe, kolorowanki i karty pracy doskonalące znajomość liter, cyfr i umiejętności grafomotorycznych. Dla tych, którzy lubią bawić się jeszcze lepiej – w zestawie znajduje się gra Superoko (na zasadzie Dobble, oparta na tematycznym materiale obrazkowym).

(więcej…)

11 marca 2019 przez Pani Monia 0 Uwagi

Owoce i warzywa – karty obrazkowe i zadania

Wiosna nadchodzi! Choć czasem jeszcze z przytupem zawieje, liczę na to, że śnieg i mróz już za nami. Wiosna to jest absolutnie dobry czas na wszystko! Również na to, by odświeżyć co nieco znany i lubiany temat. W dzisiejszym poście: owoce i warzywa – karty obrazkowe i zadania. Dla maluszków i starszaków – w wersji do samodzielnego, łatwego wydruku.

(więcej…)